18 Aralık 2007 Salı

Ruh Sağlığı Açısından Sürücü Davranış Analizi

Amaç: Sürücünün araba kullanma esnasındaki olumsuz davranışını tespit eder.Nedenlerini ortaya koyar ve çözüm üreterek,bireysel raporlandırma yapılır.

Neler tespit edilmeye çalışılır;
A-Trafikte öfke boyutunun tespiti
Trafikte insan davranışı ile ilgili çalışmacılar tarafından kullanılan ve Trafikte Öfke Boyutu diye isimlendirilen muayenede sürücünün,

1-Trafikte sürekli öfkelenme hali
2-Trafikte engellendiğinde öfkelenme
(önündeki araç yeşil ışıkta hareket etmez ise,park etmek için hazırlanır iken başka biri park ederse,Öndeki araç egsozundan kötü duman çıkarırsa, ,öndeki geniş araç görüşünüzü engelliyor ise...gibi)
3-Tehlikeli araç kullanma
(Yol koşullarına göre çok hızlı araba kullanma,Arkadaki araçın tampona değecek kadar yakın sürme,sürekli şerit değiştirme,çapraz aradan öne geçme,kırmızı ışıkta geçme,hız sınırının üstünde gitme,sağdan geçme....gibi)
4-Trafikte saygısız davranma
(Araç kullanma biçimine bağırma kızma,küfür etme,korna çalma,sıkıştırma,inatlaşma,hata yapmaya zorlama,silah çekme,gece farlarını kısmama, sürekli uzun farlarını yakma....gibi)
5-Yol koşullarına veya olumsuz fiziki koşullarda öfkelenme
(Araç derin çukura girdiğinde,yol yapımı esnasında,öndeki araç çakıl fırlatdığında,araç birden trafikte sıkıştığında,yolda sürekli olarak tümsekler varsa...gibi)
6-Trafikte yavaşlamak zorunda kalındığında öfkelenme
(caddenin ortasında yavaş yürüyen yaya,en sol şeridi işgal eden ve yavaş giden araç,önde traktör veya bisiklet varlığında...gibi)
7-Ortamda trafik polisi olduğunda öfkelenme
(Polis aracı yakından geçiyorsa,bir polis aracı yolun kenarına çekilmenizi işaret ediyorsa,gizli noktada trafiği izleyen polis aracını fark etme,radarla hız tespitinde...gibi)
B- Trafikte impulsif,kontrolsüz içinden geldiği gibi isteklerine göre davranma biçimi olup olmadığının tespiti;
Bu değerlendirmede şu alt özellikler araştırılır.
1-Trafikte plansız,kontrolsüz davranma;
Geleceği dikkate almaksızın o ana göre davranma biçimi ön plandadır.Başlangıçta kaybetmeyi yaşam biçimi yapma,şanslıysam mutluyum felsefesine inanma,zaman kavramına çok bağlı kalmama...

2-Refleks olarak davranma ,içinden geldiği gibi dürtüsel davranma;
Düşünmeden hareket etme,çabuk sıkılma,anlık tepki verme,çabuk inatlaşma,çabuk pes etme,çok gereksiz yorulmaksızın hızlı konuşma,birden hızlanma

3-Dikkatsiz hareket etme
Düşüncelerin çabuk dağılması,kolay konsantre olamama,sabit düşünceli olma,konuya odaklanmada ana temaya gelmekte zorlanma,kolayca dikkat çelinebilirliği...gibi

C-Psikolojik rahatsızlığının tespit edilmesi

Depresyon
Olumsuz benlik
Korkular fobik kaçınmalar
(yalnız kalamam,yükseklik korkusu,köprüden tünelden geçememe)
Cinsel kimlik algı düzeyi
Cinsel sapmalar
Paranoid,kıskanç,aşırı şüpheci yapı
Kişiler arası duyarsızlık
Sürekli beden yakınması şikayeti belirtme
(İnatcı baş ağrısı,migren.yaygın kas ağrıları,tedaviye yanıt vermeyen mide bağırsak şikayetleri,tikler...)
Genellikle panik,sıkıntılı, kaygılı,takıntılı düşüncelerle hastalık düzeyinde uğraşma
Genel olarak insanları sevmeme,düşman gözüyle bakma ,hep kötülük gelecek beklentisi ile tetikte durma sürekli tedirginlik hissetme
D-Kişilik özellikleri
Kaçıngan kişilik
(inisiyatif kullanamaz,iddialı olamaz,silik karakterlidir,yocuların istekleriyle uğraşır durur,)

Bağımlı kişilik
(Baba-oğul sürücüdür,her şeyi babaya veya bağımlı olduğu kişiye sorar,yalnız kalamaz ...)

Aşırı kuralcı,titiz kişilik
(Koltukların kılıfları hiç atılmaz,yerlerde gazete kağıtları sürekli vardır,sigara içilmez,sürekli uyarır,arabaya bindiğinize pişman eder...)

Pasif agresif
(Yolcuların sataşmalarına-kavgalarına müdahale etmez, müdahale ederse her ikisini de araçtan dışarı atar,kolay kolay kaza yapmaz,yaparsa çok ciddi kaza yapmaya adaydır,bir pire için yorgan yakan karakterdendir..)

Kaderci,telkine açık olma hali
Nereye çekersen oraya gider,her yerde mola verir,müşteriyi memnun etmeye çalışırken ölçüyü kaçırır,çocuklar kolayca yönlendirir,çocuklara simit,şeker,sakız her şey alır,hayır diyemez,iyilik meleği gibidir,çocukların en çok sevdiği sürücü tipidir.

Hız tutkunu yarış meraklısı iddialı ve tehlikeli sürücüler
Araba delisidir,çok sık araba değiştirirler,sürekli arabasından diğerlerin arabaları ile kıyaslama yaparak bıktırırcasına bahsederler,araba renkleri hemen fark edilir,,karanlıkta bile siyah gözlük kullanırlar,kendisinden bahsedilmesinden hoşlanırlar.

Sınır kişilik
Spor,tehlike meraklısı,rallici,kendine aşırı güvenen,intihar ve ölümü hiç tehlike olarak algılamayan,intihar sürüşü yapabilecek..karakter

Psikopat kişilik.
Sürücü belgesi kullanmaz,trafik kurallarına hiç uymaz,zora gelemez,genellikle ehliyeti yoktur.Ehliyetsiz kullanır.Her sürücüye hata yaptığında küfreder,hatta arabadan inip kavgaya tutuşur,genellikle karakolluk olur,trafikte silah çeker,trafik polisinin kenara çekmesine aldırmayıp gaza basar çeker gider,trafik cezalarını ödemez,ödese bile makbuzu trafik polisinin yanında yırtar. Genellikle sürücülükten çok koruma (bodygard)dırlar.Arabada silah ,bıçak, levye her zaman ulaşabileceği yerdedir.Arabayı kullanmaktan öte tehlike anında nasıl davranacağı daha önemlidir.

Sürücü davranış analizi nasıl yapılır?
Sürücü analizi psikoteknik değerlendirme sonrası yapılır.Sürücü karşılandıktan sonra sessiz,kapalı bir odaya alınıp,mümkünse tok,herhangi bir ilaç almamış,uykusuz ve yorgun olmaması istenir.Cep telefonu kapatılır.Testlerin neleri ölçtüğü,kabaca nasıl değerlendirileceği sözel ve yazılı olarak anlatılır.Yapılan değerlendirmenin saklı kalacağı,raporlandırmanın sadece uygun olup, olmadığı şeklinde yapılacağı anlatılır.Bu uygulamanın aynı zamanda kendileri için referans niteliğinde olacağı da bildirilir.Önce kendi kendilerine testleri doldururlar.Ardından testler değerlendirilir,son olarak psikiyatrik görüşmeye alınır.Psikiyatrik görüşmede nihai karar verilir.

0 yorum: