18 Aralık 2007 Salı

Rahim İçi Sistem

Rahim içi sistem (RİS), güvenli ve uzun süreli bir etkiyi garanti eden yeni bir doğum kontrol yöntemidir. RİS, bir progestagen salan küçük bir silindir ve buna bağlı T-biçimli bir plastik kısımdan

Rahim içi sistem (RİS), güvenli ve uzun süreli bir etkiyi garanti eden yeni bir doğum kontrol yöntemidir. RİS, bir progestagen salan küçük bir silindir ve buna bağlı T-biçimli bir plastik kısımdan oluşmaktadır. Yumuşak ve esnek plastik malzeme ve T-biçimi, rahim boşluğunda güvenli bir konumu garanti eder. RİS hissedilmez ve ilk günden içeride kaldığı 5 yıllık sürenin sonuna kadar çok yüksek bir doğum kontrol güvenilirliğini garanti eder.

RİS, öncelikle doğum kontrol amaçlı olarak kullanılmaktadır. Ancak kullanım sırasındaki adet kanamaları daha zayıf ve daha az ağrılı olarak gerçekleşeceğinden, bu yöntem güçlü ve ağrılı adet kanamalarının tedavisi için de uygundur.

RİS, her gün aynı miktarlarda gestageni rahim boşluğuna salar. Doğum kontrolü progestagenin rahimin içindeki lokal etkisi sonucunda oluşur :
· Rahim ağızındaki salgının kıvamı koyulaşır. Böylelikle, spermler rahim boşluğuna artık çok güç ulaşabilmektedir. Yine de ulaşmayı başaran spermlerin hareket yeteneği ve canlılığı baskılanmaktadır.
· Aylık rahim içi zarı oluşumu son derece zayıflar ve mukoza kalınlığı belirgin ölçüde azalır. İstisnai olarak döllenen bir yumurta hücresi rahim içi zarı içinde yerleşme olanağı bulamaz.
Bu değişikliklerin tamamı geri dönüşlüdür. RİS rahim içinden alındıktan kısa bir süre sonra bu süreçler normale döner ve ilk ay gebe kalma olasılığı doğar.

RİS, doğum kontrol hapları ve sterilizasyonla karşılaştırılabilir düzeyde güvenilir bir gebelikten korunma yöntemidir. Kapsamlı çalışmalar, 1 yıl süreyle RİS kullanmış 1000 kadından yalnızca ikisinin gebe kaldığını göstermiştir. Gebelikten korunma, RİS'in yerleştirilmesinin hemen sonrasında sağlanmaktadır, 5 yıl süreyle güvenli bir doğum kontrolü sağlar. Kadın doğum hekiminiz, düzenli kontrol muayeneleri sırasında, RİS'in değiştirilmesinin tıbbi bakımdan uygun olduğu zamanı size önerecektir.

RİS'in doğum kontrolü etkisi, doğum kontrol hapları aksine ovülasyonun baskılanmasına değil, gestagenin rahim içindeki lokal etkisine dayanır. Bunun için gerekli günlük doz çok düşük olduğundan, RİS kullanımı sırasında yumurtalıklar genelde etkilenmemektedir.

Yöntemin hap ve sterilizasyonla eşdeğer yükseklikte güvenilirliği kullanılan gestagenden kaynaklanmaktadır. Takıldığı yerde, yani rahim içinde salındığından günlük doz salınımı özellikle düşük olarak gerçekleşmektedir. Bu doğum kontrol yönteminin çoğu kadın tarafından iyi tolere ediliyor olmasının nedenlerinden biri de budur. Buna ek olarak, RİS kullanımı sırasındaki adet kanamaları anlamlı ölçüde kısa süreli, düşük miktarda ve daha az ağrılı olmaktadır.

Gebelikten korunma RİS'in rahim içine yerleştirilmesiyle birlikte başlar. Artık korunmanın her gün yeniden sorun olması ortadan kalkmıştır.

Rahim içindeki değişimler tam anlamıyla geri dönüşlüdür. RİS'in rahim içinden çıkarılmasından sonraki ilk ay gebe kalınması mümkün olabilmektedir.


RİS nasıl yerleştirilir?
RİS'i ancak bir kadın doğum uzmanı yerleştirebilir. Kadın doğum uzmanı öncelikle, RİS kullanımına tıbbi nedenlere bağlı bir engel bulunmadığına kesin emin olmak amacıyla bir jinekolojik muayene yürütecektir. Bu yönde bir kanaat oluştuğunda, hekiminiz RİS'i ince bir borucuk yardımıyla hazneden geçirerek rahim içine yerleştirir. Borucuğun geri alınması sırasında RİS'in kolları açılır ve sistemin rahim boşluğu içinde güvenli bir şekilde durması sağlanmış olur. RİS, rahim içinde bu konumda kalır. Son olarak, hekiminiz geri alma ipliğini uygun uzunluk elde edilecek şekilde kısaltacaktır.

Uygulama dönemi normal koşullarda, rahim ağzının yerleştirme işlemini kolaylaştıracak en geniş konuma sahip olduğu adet kanamasının ilk günlerinde yerleştirilir. Doğum sonrasında ise, rahimin yeniden küçülmesi beklenmelidir. Deneyimler, bu sürecin yaklaşık 6 hafta aldığını göstermektedir. Yerleştirme sırasında, adet kanamasındakine benzer geçici bir sızı oluşabilir. Ağrıya duyarlı iseniz, hekiminiz bir ağrı kesici ile koruyucu bir tedavi ya da lokal anestezi düşünecektir.

RİS'in yerleştirilme işleminin hemen sonrasında adet ağrılarına benzer şikayetler ortaya çıkabilir. Deneyimler, bunların kısa süre içinde ortadan kalktığını göstermektedir.

Adetlerde değişim meydana gelir mi?
Her ay rahim içi zarı yeniden oluşur ve sonrasında bir döllenme oluşmadığı takdirde kanamayla birlikte atılır. Söz konusu süreç adet kanaması olarak adlandırılır. Bu kanama değişik güçlerde ve uzunluklarda olabilir ve ağrılara yol açabilir.

RİS kullanımı sırasında zayıf bir rahim iç zarı oluşumu gerçekleşir. Kullanımının ilk 3-6. aylarında yoğun olabilen kanamalar, kullanıma devam edilmesiyle daha zayıf, daha kısa süreli ve daha az ağrılı hale gelebilir. Ortalama bir yıllık kullanım sonrasında ayda yalnızca bir gün hafif bir kanama meydana gelir. Kadınların %15-20'sinde kanama tamamen kesilebilir; bu durum tıbbi bakımdan herhangi bir sorun oluşturmaz.

RİS, rahim içi zarının her ay olağandan daha az gelişmesine yol açar. Dolayısıyla, adet kanamaları kullanım sürecinde giderek daha kısa süreli ve daha az miktarda gerçekleşir ve RİS kullanan kadınların yaklaşık beşte birinde hiç kanama olmayabilir.Altı haftayı aşan sürelerde kanama olmamasını sorun yapmamalısınız. RİS, doğum kontrol hapı ve sterilizasyona karşılaştırılabilir ölçüde yüksek bir doğum kontrolü etkisi sağlar. Mide bulantısı ve göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet gibi başka gebelik belirtileri ortaya çıktığında, derhal kadın doğum uzmanınıza başvurmalısınız.
Kadın doğum uzmanınız emin olmak amacıyla bir gebelik testi uygulayabilir, ancak sonrasında da adet kanaması görünmediği takdirde testin yinelenmesi gerekmez.

RİS'den salınan gestagen rahim boşluğuna verildiğinden, garantili bir doğum kontrolü için gerekli olacak gestagen miktarı çok düşüktür. Kanda ölçülen gestagen konsantrasyonları, doğum kontrol hapları ile ölçülenlerden yaklaşık 20 ila 100 kez düşüktür. Seyrek olmakla birlikte bazı istenmeyen belirtiler de görülebilir.

Adet kanamanızdaki değişikliklerden bağımsız olarak şu belirtilerin görülmesi olasıdır: karın ve sırt ağrıları, baş ağrıları, akne ya da diğer deri sorunları, göğüslerde dolgunluk hissi, adet düzensizlikleri. Bu konuyla ilgili diğer bilgileri, hastalara yönelik kullanım bilgilerinde bulabilirsiniz.


Yan etkileri var mı?
Özellikle son adet kanamanızın gecikmesi ya da beklenmedik yoğunlukta olması durumunda karın bölgenizde ağrı hissettiğinizde hemen bir hekime başvurmanız yerinde olur. Bu dış gebeliğin bir belirtisi olabilir. RİS kullanımı sırasında dış gebelik (yumurtanın rahim dışında döllenmesi) çok seyrek olarak gelişir. Geniş ölçekli çalışmalar, 1 yıl süreyle RİS kullanmış 10,000 kadının yalnızca 3'ünde dış gebelik ortaya çıktığını göstermiştir. Bu oran, sterilizasyon uygulanmış kadınlarla aynı seyrek düzeydedir.

RİS, en güvenilir doğum kontrolü yöntemlerinden birisidir. Geniş kapsamlı çalışmalar, 1 yıl süreyle RİS kullanan 1000 kadından yalnızca 2'sinin gebe kaldığını göstermiştir. Böylelikle, RİS, sterilizasyon ve hap (düzenli olduğu takdirde) kadar güvenilir olmaktadır.Bedeninize ancak çok düşük miktarlarda gestagen veriliyor olmakla birlikte, RİS kullanımına engel oluşturan önceki ya da varolan hastalıklar göz önünde bulundurulmalıdır. Kadın doğum uzmanı sizi muayene edecek ve size kullanımı engelleyebilecek önceki hastalıklarınızla ilgili sorular yöneltecektir.

Geri dönüşüm seçeneği
RİS'i çıkarmasını hekiminizden her zaman talep edebilirsiniz. Bu çok basit bir işlemdir. Kullanmakta olduğunuz RİS'in bir yenisiyle değiştirilmesini istemediğinizde, RİS'in alınması sonrasındaki 2 gün içinde başka doğum kontrol yöntemlerini kullanmanız gerekli olacaktır. Aksi takdirde, sistemin çıkarılması sonrasında cinsel ilişkiye girmeniz gebeliğe yol açabilir. RİS'in alınması sonrasındaki ilk ay içinde gebe kalan kadınlar olmuştur. Deneyimler, RİS'in çıkartılması sonrasındaki gebeliklerin, hiç RİS kullanılmamış gibi olduğunu göstermektedir.

Kadın doğum uzmanınız size, ipliğin yoklanması yoluyla RİS'in yerini nasıl test edeceğinizi anlatacaktır. Bu iplik RİS'in yerinde olup olmadığının kontrol edilebilmesini ve gerektiğinde çıkarma işleminin rahatça yapılabilmesini sağlar. RİS'i yerinden oynatabileceğinizden, ipliği asla çekmeyiniz. İpliği hissedemediğinizde konuyu hekiminize danışın. Bu arada hormonal olmayan bir koruma aracı (kondom) kullanın. RİS'in dışarıya atıldığından kuşkulanıyorsanız, ki buna kramp benzeri ağrılar ve alışılmadık yorgunlukta adet kanamaları eşlik edebilir, derhal doktorunuza başvurmalısınız.

Partneriniz normal koşullarda RİS'in geri alma ipliğini hissetmeyecektir. Bununla birlikte rahatsız edici ya da hoş olmayan bir duygu hissettiğinizde, hekiminize başvurunuz.

Olağan jinekolojik kontrol muayenesine gittiğinizde, hekiminiz ek olarak RİS'in yerini de test edebilir. Sizin bu tür muayenelere hangi sıklıkta gerek duyduğunuzu hekiminiz belirleyecektir. Kural olarak, ilk adet kanaması sonrasında ve onu izleyen her 6-12 ay içinde sistemin kontrol edilmesi önerilir.RİS, doğum sonrasında rahimin yeniden normal büyüklüğüne kavuşması koşuluyla yerleştirilebilir. Bu süre de yaklaşık 6 haftadır.

Emzirme sırasında süt üretimine etkide bulunmadığından güvenle kullanılabilir.

Hepinize sağlık ve mutluluk dolu günler dileriz.

0 yorum: